Tựa đề phim

Tựa đề của phim, Eternal Sunshine of the Spotless Mind (tạm dịch: Tia nắng vĩnh cửu của tâm hồn tinh khiết), là câu thứ 209 trong bài thơ Eloisa to Abelard của thi sỹ người Anh Alexander Pope, xuất bản năm 1717:

Eloisa to Abelard là những lời biểu lộ tình cảm của Héloïse với người yêu Peter Abelard sau khi mối tình của họ bị gia đình Heloïse ngăn cản. Biết rằng Abelard không thể đáp lại mối tình của mình, nàng Heloïse chỉ cầu xin một thứ duy nhất, đó là sự quên lãng (forgetfulness).[16] Sau Eloisa to Abelard gần một thế kỷ, Lord Byron đã mở đầu bài thơ On the Castle of Chillon bằng một câu thơ gần tương tự: Eternal Spirit of the chainless Mind.[17]

Đoạn thơ này được Mary (Kirsten Dunst) đọc cho bác sĩ Howard Mierzwiak (Tom Wilkinson) nghe khi Mierzwiak đang dò lại dấu vết ký ức liên quan tới Clementine (Kate Winslet) trong trí nhớ của Joel (Jim Carrey). Mối tình của Clementine và Joel trong phim cũng có nhiều đau khổ và trắc trở tương tự như cặp tình nhân nổi tiếng Heloïse và Abelard.[18]

Liệu pháp xóa ký ức

Cái tên của công ty cung cấp dịch vụ xóa ký ức trong phim, Lacuna Inc., trong tiếng Anh có nghĩa là kẽ hở. Trong y học, lacunar amnesia là một chứng quên xảy ra với những sự kiện nhất định trong quá khứ.[20] Trong Eternal Sunshine, cả Joel, Clementine và Mary sau khi xóa đi ký ức thì đều trở lại với chính con người của họ trong quá khứ, cả ba đều quay trở lại yêu người mà trước đó họ đã từng có tình cảm. Nhân vật Mary do Kirsten Dunst thủ vai thường trích dẫn câu nói của Friedrich Nietzsche trong Jenseits von Gut und Bose để nói về ý nghĩa tích cực của sự lãng quên: "Blessed are the forgetful: for they "get the better" even of their blunders. (Sung sướng thay sự lãng quên, với nó con người trở nên tốt đẹp hơn bất kể những điều sai lầm của họ)". Theo tác phẩm Faith, Film and Philosophy thì chi tiết này đã cho thấy quan điểm tương đồng giữa Charlie Kaufman và triết gia John Locke về cá tính riêng (personal identity) của con người, theo đó thì cá tính riêng của một người không nhất thiết phải phụ thuộc vào sự liên tục của ký ức người đó đối với các sự kiện trong quá khứ.[21] Liệu pháp xóa ký ức cũng là một giải pháp cho căn bệnh rối loạn stress sau sang chấn (posttraumatic stress disorder), một chủ đề xuất hiện trong nhiều bộ phim của Hollywood thời kì hậu Sự kiện 11 tháng 9.[22] David Martin-Jones trong tác phẩm Deleuze, Cinema and National Identity của mình đã cho rằng thất bại của liệu pháp xóa ký ức đối với các nhân vật trong Eternal Sunshine là một phép ẩn dụ của Kaufman để nói tới sự nguy hiểm của trào lưu phim "quên đi quá khứ đau buồn" của Hollywood, theo Kaufman thì cách tốt nhất để giúp nước Mỹ vượt qua nỗi đau của những hình ảnh ngày 11 tháng 9 năm 2001 và xây dựng lại cá tính quốc gia (national identity) đó là phải sống và đối diện với những ký ức đó, giống như quyết định làm lại từ đầu của Clementine và Joel, kể cả khi họ biết rằng mối tình lần thứ hai có thể rồi cũng sẽ tan vỡ.[23] Khác với Martin-Jones, Thomas E. Wartenberg trong Thinking on Screen lại cho rằng cái kết của Eternal Sunshine là một phản ví dụ với thuyết vị lợi, lựa chọn của Clementine và Joel tìm đến với nhau bất kể tương lai có thể chứa đựng đau khổ là một lựa chọn đúng vì hạnh phúc không phải là giá trị duy nhất của cuộc sống.[24]

Tuy liệu pháp này chỉ là sản phẩm tưởng tượng của các nhà làm phim, liệu pháp xóa các ký ức gây căng thẳng cũng đã được giới khoa học nhắc tới.[25] Vào tháng 2 năm 2009, tạp chí Nature Neuroscience đã ghi nhận rằng loại thuốc chữa cao huyết áp beta-blocker cũng có thể dùng để xóa ký ức vì nó có khả năng can thiệp vào quá trình tái tạo các ký ức gây căng thẳng, tuy nhiên việc đưa ứng dụng này vào thực tế thì còn đòi hỏi rất nhiều thời gian.[26] Nhại theo chi tiết về liệu pháp xóa ký ức, các tác giả của loạt phim truyền hình The Simpsons đã cho ra đời tập phim Eternal Moonshine of the Simpson Mind trong đó có chi tiết nhân vật Homer Simpson cố gắng quên đi những ký ức không vui của mình.[27] Tập phim này sau đó đã giành giải Emmy cho phim hoạt hình ngắn hay nhất.[28]